هرگونه بی‌توجهی در استفاده صحیح از فناوری‌ها می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را در حوزه سلامت جسمی و روحی روانی جامعه ایجاد كند.
پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که فضای مجازی و اینترنتی به صورت عام و بازی‌های رایانه‌ای به طور خاص با توجه به تنوع بسیار زیادی که دارند بخش قابل توجهی از وقت و انرژی کودکان و نوجوانان را در کشورهای در حال توسعه به خود اختصاص داده‌اند و همه کارشناسان آگاه در حوزه های اجتماعی، روانشناسی و ارتباطات بر این نکته تاکید دارند که آثار مثبت استفاده از فضای مجازی را نمی‌توان نادیده گرفت چرا که به طور مثال برنامه‌های آموزشی تهیه شده در بستر رایانه‌ای، فضایی برای کودکان ایجاد می‌کند تا مهارت‌هایی را بیاموزند و تمرین کنند، به آنها امکان می‌دهد که از نیروی فکر و اندیشه خود در خلق آثار هنری، علمی و فکری استفاده کنند، مهارت‌های بینایی، سرعت عمل و انتقال مفاهیم را به خوبی انجام دهند، اما اگر همین ویژگی‌های مثبت کنترل نشوند و به انحراف و بیراهه کشیده شود به خسارات، آسیب‌ها و لطمه‌های جدی جسمی و روحی منجر خواهد شد و اختلالات عصبی، رفتاری، روحی و جسمی در کودکان و نوجوانان به وجود خواهد آمد که جبران آنها به سختی امکان‌پذیر است.
پیشرفت علم و فناوری، موجب شده که ارتباط انسان‌ها با یکدیگر افزایش پیدا کند به همین دلیل این روزها خانه‌ای را نمی‌توان پیدا کرد که در آن یک یا چند ابزار و وسیله ارتباطی وجود نداشته باشد.
افراد با جغرافیای فرهنگی کاملاً متفاوت با ورود به فضای نامأنوس و متفاوت از فرهنگ بومی خود به نوعی تعارض روحی و روانی دچار مي‌شوند و این درحالی است که این آسیب‌ها در حوزه کودکان و نوجوانان خطرناکتر است.
مشکلات بینایی، شنوایی، لامسه، کمردرد، استخوان درد، کاهش یا افزایش وزن نامعقول، رفتارهای خشونت‌آمیز و از همه مهمتر، مشکلات روحی و ذهنی و ... از جمله مضرات ناشی از استفاده بي‌رويه از اینترنت، فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای است که متأسفانه کودکان، نوجوانان و نسل جوان و فعال امروزی را هدف قرار داده است.
کودکانی که بدون کنترل والدین جذب فضای مجازی می‌شوند نه تنها مهارت‌های ارتباطی خود را افزایش نمی‌دهند بلکه بسیار غیرفعال، کم تحرک، افسرده و منزوی می‌شوند و سلامت جسمی و روحی آنها به مرور دستخوش بیماری و آسیب‌های جدی قرار می‌گیرد.
برخی تحقیقات و آمارها اذعان به وجود 28 میلیون نفر بازیکن رايانه‌اي در ایران دارند که از میان آنها 31 درصد را کودکان زیر 12 سال و 36 درصد را نوجوانان 12 تا 19 سال تشکیل می‌دهند.
حدود 70 درصد استفاده کنندگان بازی‌های رایانه‌ای سنین زیر 19 سال و 13 درصد کاربران اینترنت در ایران را کودکان تشکیل داده‌اند لذا این ظرفیت عظیم و اقبال شدید کودکان به این فضا می‌تواند سلامت روانی و جسمی جامعه را تحت الشعاع خود درآورد به نحوی که در صورت برنامه‌ریزی و آموزش نحوه بهره‌برداری صحیح از آن می‌توان در خصوص ارتقاء سلامت اجتماعی و روانی جامعه گام‌های موثر و امیدوار کننده‌ای برداشت و در غیر این صورت تغییر رفتار کودکان و کم تحرکی ناشی از بازی‌های کامپيوتری، بیماری‌های جسمی و روحی متعددی به وجود آورده و سلامت آنان را به خطر خواهد انداخت.
بیماری‌های چاقی، مشکلات بینایی، کم تحرکی، بیماری‌های مفاصل و استخوان و مشکلات روحی و روانی شامل پرخاشگری، کاهش مهارت‌های بین فردی، اهمال کاری و افسردگی نمونه‌های بارز آسیب‌های استفاده ناصحیح از این فناوری است.
بسیاری از پژوهشگران و متخصصان علم روانشناسی بر این عقیده‌اند که مضرات بازی‌های رایانه‌ای بسیار بیشتر از فواید آن است و ضرورت دارد که والدین بر انجام فعالیت‌های رایانه‌ای فرزندان خود کنترل و دقت بیشتری داشته باشند.
جامعه‌شناسان معتقدند بازی‌های استاندارد رایانه‌ای می‌تواند اثرات مثبتی مانند تکامل شخصیت و رفتار، پرورش استعدادها، ایجاد خلاقیت، پرورش تمرکز و دقت، افزایش بهره هوشی، گسترش جهان بینی، تقویت ذوق هنری، آموزش مفاهیم پیچیده، انتقال فرهنگ و غیره را به همراه داشته باشند.
اما متأسفانه بازی‌های غیراستاندارد رایانه‌ای در ایجاد و بروز پرخاشگری بسیار موثرند و می‌توانند پرخاشگری را در کودکان بالا ببرند، اینگونه بازی‌ها می‌توانند در بروز رفتارهای ضد اجتماعی و ناسازگاری موثر باشند و موجب اضطراب فرد گردند، چنین بازی‌هایی باعث وسواس، رفتارهای اعتیادگونه، غیرانسانی شدن بازی‌کنندگان، رشد رفتارهای ضد اجتماعی، خالی شدن عواطف و بروز برخي بيماري‌ها می‌شوند. بررسی نوع بازی‌های رایانه‌ای کودکان ونوجوانان نشان می‌دهد در میان بازی‌های رایانه‌ای خشن، از هر پنج بازی که برای کودکان شش سال و بالاتر مناسب تشخیص داده شده است، در سه بازی به ازای کشتن یا صدمه زدن به کاراکتر رایانه‌ای، امتیاز کسب می‌شود.
متخصصین سلامت روانی تاکید دارند از آنجا که بازی‌های رایانه‌ای عموماً اکشنی و هیجانی هستند سیستم عصبی کودکان و نوجوانان را نشانه می‌گیرد، آنها تبدیل به افرادی پرخاشگر، لجباز، بهانه‌گیر و بداخلاق می‌شوند که به طور دائم با اطرافیان خود درگیر شده و زندگی را به خود و دیگران تلخ می‌کنند.
این کارشناسان مي‌گويند هیجان، تحرک، انرژی، سرزندگی و نشاط، نیاز طبیعی کودکان در دوره‌های سنی مشخصی است تا به رشد شخصیتی و عاطفی لازم دست پیدا کنند اما اگر به این نیاز طبیعی پاسخ دقیق، کنترل شده و مناسب داده نشود به بیراهه و انحراف کشیده خواهد شد و واکنش‌های عصبی، پرخاشگری و اختلالات عصبی را برای کودکان در پی دارد.
تهيه و تنظيم: سرهنگ "مجيد رسول‌زاده فرساد" سرپرست معاونت اجتماعي فرماندهي انتظامي استان گيلان
🔰🔰🔰🔰
@policegilan
